Tiểu đường, còn được gọi là bệnh đái tháo đường, là một tình trạng y tế liên quan đến cơ thể không thể duy trì mức đường huyết trong giới hạn bình thường. Điều này xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ hoặc không sử dụng chất hoocmon insulin một cách hiệu quả.
Tiểu đường là gì?
Tiểu đường là một tình trạng y tế liên quan đến việc mất khả năng cân bằng đường huyết trong cơ thể. Điều này xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ hoặc không sử dụng chất hoocmon insulin một cách hiệu quả. Insulin là một chất hoocmon cần thiết để cho phép đường glucose từ thức ăn vào tế bào để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Nguyên nhân gây ra tiểu đường là gì?
Nguyên nhân chính thường liên quan đến vấn đề về insulin. Có hai loại chính:
- Tiểu đường loại 1 (phụ thuộc vào insulin) thường do hệ miễn dịch phá hủy các tế bào beta trong tổn thương tự do và do đó không sản xuất insulin.
- Tiểu đường loại 2 (không phụ thuộc vào insulin) thường xuất hiện khi cơ thể không sử dụng insulin một cách hiệu quả hoặc không sản xuất đủ insulin để đáp ứng nhu cầu.
Tiểu đường có những loại nào và khác nhau như thế nào?
Có ba loại tiểu đường chính:
- Tiểu đường loại 1 (TĐ1): Thường xuất hiện ở trẻ em hoặc người trẻ tuổi. Yếu tố chính là thiếu insulin, cần phải sử dụng insulin dự phòng.
- Tiểu đường loại 2 (TĐ2): Thường xuất hiện ở người trưởng thành, đây là loại phổ biến nhất, mà insulin được tạo ra nhưng cơ thể không sử dụng nó hiệu quả.
- Tiểu đường thai kỳ: Diễn ra khi một phụ nữ mang thai có mức đường huyết cao và không kiểm soát được mức đường trong thai kỳ.
Những triệu chứng chính của tiểu đường là gì?
Triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Cảm giác khát nước và đói liên tục.
- Thường xuyên đi tiểu, đặc biệt là ban đêm.
- Mệt mỏi và yếu sức.
- Sụt cân một cách đột ngột (đối với loại 1) hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân (đối với loại 2).
- Thường xuyên bị nhiễm trùng, chậm lành vết thương, viêm nướu.
Làm thế nào để chẩn đoán tiểu đường?
Để chẩn đoán, các bước kiểm tra sau đây thường được sử dụng:
- Kiểm tra đường huyết đói: Kiểm tra mức đường huyết buổi sáng trước khi ăn vào lúc dậy để xác định mức đường huyết ban đầu.
- Kiểm tra đường huyết sau khi ăn: Đo mức đường huyết sau khi ăn một thời gian ngắn để kiểm tra khả năng cơ thể xử lý đường glucose sau bữa ăn.
- Xét nghiệm HbA1c: Đo mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng gần đây để đánh giá việc quản lý đường huyết trong thời gian dài.
- Kiểm tra nước tiểu: Phân tích nước tiểu để xác định mức đường glucose và các dấu hiệu khác.
Tiểu đường có thể được điều trị và quản lý như thế nào?
Tiểu đường không có phương pháp chữa trị hoàn toàn, nhưng có thể được kiểm soát tốt thông qua quản lý chặt chẽ. Điều trị và quản lý thường bao gồm:
- Tiểu đường loại 1: Bắt buộc tiêm insulin để bù đắp lượng insulin cơ thể thiếu, kiểm soát chế độ ăn uống và tập luyện.
- Tiểu đường loại 2: Thường bắt đầu bằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện. Nếu cần, bác sĩ có thể kê đơn thuốc đường uống hoặc insulin để kiểm soát đường huyết.
Có những biến chứng gì có thể xảy ra do tiểu đường?
Tiểu đường không được kiểm soát tốt có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Một số biến chứng tiêu biểu bao gồm:
- Biến chứng mạch máu: Bao gồm bệnh tim mạch, đột quỵ và huyết áp cao.
- Biến chứng thần kinh: Gây ra tổn thương dây thần kinh, gây đau và mất cảm giác.
- Biến chứng thị lực: Gây tổn thương đến mắt, có thể gây mù lòa.
- Biến chứng thận: Gây tổn thương các cơ quan thận và có thể dẫn đến suy thận.
- Biến chứng chân: Gây ra vết loét và nhiễm trùng ở chân.
Tiểu đường có thể được phòng ngừa như thế nào?
Phòng ngừa thường liên quan đến thay đổi lối sống và giữ cân nặng trong giới hạn bình thường. Một số biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau quả, ngũ cốc hạt và giới hạn đường và tinh bột.
- Tập luyện đều đặn, ít nhất là 30 phút mỗi ngày, như đi bộ, chạy bộ, bơi lội.
- Giữ cân nặng trong giới hạn bình thường và tránh tăng cân quá nhanh.
- Kiểm tra định kỳ sức khỏe để phát hiện sớm những dấu hiệu tiểu đường và các yếu tố nguy cơ liên quan.
Tôi có nguy cơ mắc tiểu đường không? Làm thế nào để giảm nguy cơ này?
Nguy cơ mắc tiểu đường có thể liên quan đến yếu tố di truyền, tuổi tác, cân nặng, chế độ ăn uống và mức độ vận động. Nếu bạn có nguy cơ cao có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ:
- Duy trì cân nặng trong giới hạn bình thường.
- Tập luyện thường xuyên và giữ mức hoạt động thể lực tốt.
- Theo dõi chế độ ăn uống và hạn chế đường, tinh bột và đồ ăn nhanh.
- Điều tra lịch sử gia đình để xem có tiền sử tiểu đường hay không và thảo luận với bác sĩ.
Tôi nên hỏi ý kiến bác sĩ khi nào nếu nghi ngờ mình có tiểu đường?
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng liên quan đến tiểu đường như khát nước, tiểu nhiều, mệt mỏi và giảm cân không rõ nguyên nhân, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ ngay lập tức. Nếu bạn có nguy cơ do di truyền, tuổi tác hoặc yếu tố nguy cơ khác, cũng nên thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và theo dõi sức khỏe một cách thường xuyên.
⏩⏩ Mời quý cô bác, anh chị tham gia nhóm tại: fb.com/536288528581514 để trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa.