Mất ngủ là một tình trạng rối loạn giấc ngủ, biểu hiện bởi khó ngủ, ngủ không sâu, ngủ không ngon giấc, tỉnh dậy nhiều lần trong đêm, ngủ dậy không thấy sảng khoái. Mất ngủ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm: stress, căng thẳng, áp lực công việc, lo lắng, trầm cảm, sử dụng các chất kích thích như cà phê, trà, rượu bia,…
Đông y có nhiều bài thuốc chữa mất ngủ, tác động vào nguyên nhân gây bệnh, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp người bệnh ngủ ngon, sâu giấc hơn.
Cơ chế tác động của các vị thuốc trị mất ngủ
Theo Đông y, mất ngủ là do âm dương mất cân bằng, tạng phủ hư tổn, dẫn đến thần kinh suy nhược, khó ngủ. Để điều trị mất ngủ, Đông y chú trọng vào việc điều hòa âm dương, bổ tạng, an thần, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
Có rất nhiều vị thuốc Đông y có tác dụng an thần, trị mất ngủ, trong đó phổ biến nhất là:
- Tâm sen: Tâm sen có vị đắng, tính hàn, quy vào kinh tâm, có tác dụng an thần, thanh nhiệt, giải độc. Tâm sen có chứa các thành phần alcaloid mang tác dụng an thần, giảm căng thẳng mệt mỏi rất tốt.
- Viễn chí: Viễn chí có vị đắng, tính hàn, quy vào kinh phế, có tác dụng an thần, trừ đàm, thanh nhiệt. Viễn chí có chứa các thành phần flavonoid và saponin có tác dụng an thần, giảm lo âu, căng thẳng.
- Long nhãn: Long nhãn có vị ngọt, tính ôn, quy vào kinh tâm, tỳ, có tác dụng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần. Long nhãn có chứa các thành phần vitamin B1, B2, B6, C, E, taurin, GABA có tác dụng an thần, tăng cường lưu thông máu, giảm căng thẳng.
- Hoàng kỳ: Hoàng kỳ có vị ngọt, tính ôn, quy vào kinh tỳ, có tác dụng kiện tỳ, ích khí, an thần. Hoàng kỳ có chứa các thành phần saponin, flavonoid, vitamin A, C, E, K có tác dụng tăng cường sức đề kháng, nâng cao thể trạng, giúp người bệnh ngủ ngon hơn.
- Táo nhân: Táo nhân có vị ngọt, tính ôn, quy vào kinh tâm, thận, có tác dụng bổ tâm an thần, ích thận tráng dương. Táo nhân có chứa các thành phần vitamin B1, B2, B6, C, E, melatonin, GABA có tác dụng an thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Ngoài ra, Đông y còn sử dụng nhiều vị thuốc khác để trị mất ngủ như:
- Bạch truật
- Đương quy
- Sài hồ
- Thục địa
- Ngũ vị tử
- Câu đằng
- Kê huyết đằng
- Hoàng cầm
- Sâm đại hành
Các vị thuốc này có tác dụng khác nhau, nhưng đều có chung mục đích là điều hòa âm dương, bổ tạng, an thần, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
Các bài thuốc Đông y trị mất ngủ phổ biến
Bài thuốc tâm sen trị mất ngủ
Tâm sen là một vị thuốc Đông y có tác dụng an thần, thanh nhiệt, giải độc. Tâm sen có chứa các thành phần alcaloid mang tác dụng an thần, giảm căng thẳng mệt mỏi rất tốt.
Bài thuốc tâm sen chữa mất ngủ phổ biến nhất là:
Nguyên liệu:
- Tâm sen: 3 – 5g
- Nước sôi: 200ml
Cách làm:
- Tâm sen rửa sạch, bỏ tim sen.
- Cho tâm sen vào ấm, đổ nước sôi vào, hãm trong khoảng 15 – 20 phút.
- Chắt lấy nước uống.
Cách dùng:
Uống mỗi ngày 1 – 2 lần, mỗi lần 1 ấm.
Bài thuốc này có tác dụng an thần, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên dùng tâm sen quá nhiều, vì có thể gây buồn nôn, nôn mửa.
Ngoài ra, có thể kết hợp tâm sen với các vị thuốc khác để tăng hiệu quả trị mất ngủ, như:
- Tâm sen, viễn chí, long nhãn, táo nhân: Bài thuốc này có tác dụng an thần, bổ tâm, dưỡng huyết, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
- Tâm sen, hạt muồng, hoa cúc: Bài thuốc này có tác dụng an thần, thanh nhiệt, giải độc, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
- Tâm sen, lạc tiên, hoa hòe: Bài thuốc này có tác dụng an thần, dưỡng huyết, hạ huyết áp, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
Khi sử dụng bài thuốc tâm sen chữa mất ngủ, cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.
Bài thuốc an thần định chí hoàn trị mất ngủ
An thần định chí hoàn là một bài thuốc Đông y có tác dụng an thần, trị mất ngủ. Bài thuốc này được phối ngũ từ các vị thuốc như:
- Phục linh: Có tác dụng bổ tỳ, ích khí, an thần.
- Viễn chí: Có tác dụng an thần, trừ đàm, thanh nhiệt.
- Long nhãn: Có tác dụng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần.
- Nhân sâm: Có tác dụng bổ khí, ích trí, an thần.
- Thạch xương bồ: Có tác dụng thanh nhiệt, an thần.
- Phục thần: Có tác dụng bổ tỳ, ích khí, an thần.
Bài thuốc có tác dụng an thần, bổ tỳ, ích khí, dưỡng huyết, thanh nhiệt, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
Cách dùng:
- Uống mỗi ngày 1 – 2 lần, mỗi lần 10g.
- Có thể tán bột làm hoàn, mỗi lần uống 5g.
- Có thể sắc uống, ngày uống 1 thang, chia làm 3 lần.
Bài thuốc này an toàn, hiệu quả, có thể sử dụng lâu dài mà không gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng đúng cách để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Khi sử dụng bài thuốc an thần định chí hoàn trị mất ngủ, cần lưu ý những điểm sau:
- Cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.
- Cần tuân thủ đúng chỉ định của thầy thuốc về liều lượng, cách dùng.
- Cần kiên trì sử dụng trong một thời gian dài để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Ngoài ra, cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để đạt được hiệu quả tốt nhất trong điều trị mất ngủ.
Bài thuốc an thần dưỡng huyết thang trị mất ngủ
An thần dưỡng huyết thang là một bài thuốc Đông y có tác dụng an thần, trị mất ngủ. Bài thuốc này được phối ngũ từ các vị thuốc như:
- Táo nhân: Có tác dụng bổ tâm an thần, ích thận tráng dương.
- Long nhãn: Có tác dụng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần.
- Bá tử nhân: Có tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận tráng dương.
- Đương quy: Có tác dụng bổ huyết, dưỡng huyết, an thần.
- Thục địa: Có tác dụng bổ âm, dưỡng huyết, an thần.
- Huyền sâm: Có tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, an thần.
- Ngải diệp: Có tác dụng bổ khí, ích huyết, an thần.
- Mạch môn: Có tác dụng dưỡng âm, ích khí, an thần.
Bài thuốc có tác dụng an thần, bổ tâm, bổ thận, dưỡng huyết, thanh nhiệt, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
Cách dùng:
Uống mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần.
Có thể sắc uống, tán bột làm hoàn, hoặc hãm uống.
Bài thuốc này an toàn, hiệu quả, có thể sử dụng lâu dài mà không gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng đúng cách để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Khi sử dụng bài thuốc an thần dưỡng huyết thang trị mất ngủ, cần lưu ý những điểm sau:
- Cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.
- Cần tuân thủ đúng chỉ định của thầy thuốc về liều lượng, cách dùng.
- Cần kiên trì sử dụng trong một thời gian dài để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Ngoài ra, cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để đạt được hiệu quả tốt nhất trong điều trị mất ngủ.
Bài thuốc dưỡng tâm an thần thang trị mất ngủ
Dưỡng tâm an thần thang là một bài thuốc Đông y có tác dụng an thần, trị mất ngủ. Bài thuốc này được phối ngũ từ các vị thuốc như:
- Viễn chí: Có tác dụng an thần, trừ đàm, thanh nhiệt.
- Phục thần: Có tác dụng bổ tỳ, ích khí, an thần.
- Long nhãn: Có tác dụng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần.
- Ngũ vị tử: Có tác dụng an thần, ôn trung, chỉ tả.
- Bá tử nhân: Có tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận tráng dương.
- Tâm sen: Có tác dụng an thần, thanh nhiệt, giải độc.
- Thạch xương bồ: Có tác dụng thanh nhiệt, an thần.
- Phục linh: Có tác dụng bổ tỳ, ích khí, an thần.
Bài thuốc có tác dụng an thần, bổ tâm, bổ tỳ, dưỡng huyết, thanh nhiệt, giúp người bệnh ngủ ngon, ngủ sâu.
Cách dùng:
Uống mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần.
Có thể sắc uống, tán bột làm hoàn, hoặc hãm uống.
Bài thuốc này an toàn, hiệu quả, có thể sử dụng lâu dài mà không gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng đúng cách để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Khi sử dụng bài thuốc dưỡng tâm an thần thang trị mất ngủ, cần lưu ý những điểm sau:
- Cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.
- Cần tuân thủ đúng chỉ định của thầy thuốc về liều lượng, cách dùng.
- Cần kiên trì sử dụng trong một thời gian dài để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc y học cổ truyền trị mất ngủ
Thuốc đông y trị mất ngủ là một phương pháp điều trị được nhiều người lựa chọn bởi có tác dụng an toàn, ít gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Lựa chọn thuốc phù hợp: Thuốc đông y trị mất ngủ có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có tác dụng riêng. Do đó, người bệnh cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ đông y để được kê đơn thuốc phù hợp với tình trạng bệnh lý và thể trạng của bản thân.
- Tuân thủ liều lượng và cách dùng: Liều lượng và cách dùng thuốc đông y trị mất ngủ cần được tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý tăng giảm liều lượng hoặc thay đổi cách dùng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
- Thận trọng với các tác dụng phụ: Thuốc đông y trị mất ngủ thường an toàn và ít gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể gặp phải các tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, chóng mặt, táo bón,… Khi gặp phải các tác dụng phụ này, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.
- Tương tác thuốc: Thuốc đông y trị mất ngủ có thể tương tác với một số loại thuốc tây y. Do đó, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng trước khi bắt đầu điều trị bằng thuốc đông y.
Dưới đây là một số lưu ý cụ thể khi sử dụng thuốc đông y trị mất ngủ:
- Chọn mua thuốc tại các cơ sở uy tín: Để đảm bảo chất lượng thuốc, người bệnh nên mua thuốc tại các cơ sở uy tín, có giấy phép kinh doanh.
- Sử dụng thuốc đúng cách: Thuốc đông y trị mất ngủ thường được sắc uống. Người bệnh cần sắc thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị.
- Kiên trì sử dụng thuốc: Thuốc đông y trị mất ngủ thường có tác dụng chậm, người bệnh cần kiên trì sử dụng thuốc trong thời gian dài để đạt hiệu quả tốt nhất.
Ngoài việc sử dụng thuốc đông y, người bệnh cũng cần kết hợp với chế độ sinh hoạt khoa học để giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tốt nhất. Cụ thể, người bệnh cần:
- Đi ngủ và thức dậy đúng giờ, đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
- Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, trà,… trước khi ngủ.
- Không ăn quá no hoặc quá đói trước khi ngủ.
- Tạo môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh, mát mẻ.
- Tập thể dục thường xuyên nhưng không tập luyện quá sức vào buổi tối.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp người bệnh sử dụng thuốc đông y trị mất ngủ an toàn và hiệu quả.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte
Trong trường hợp bạn có những câu hỏi, thắc mắc về tình trạng bệnh của mình có thể tham vấn ý kiến bác sĩ bằng cách nhấn vào banner bên dưới đây.