Bổ sung sắt khi mang thai: Bao nhiêu thì đủ?

Mang thai là giai đoạn đặc biệt quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ, khi cơ thể cần cung cấp đủ dưỡng chất cho cả mẹ và bé. Trong đó, sắt đóng vai trò thiết yếu cho quá trình phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ bầu. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về tầm quan trọng của việc bổ sung sắt khi mang thai, cũng như cách thức bổ sung hiệu quả và an toàn.

Tại sao phụ nữ cần bổ sung sắt khi mang thai?

Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy cho cơ thể mẹ và thai nhi. Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu sắt của phụ nữ tăng lên đáng kể do:

• Thể tích máu tăng: Lượng máu của người mẹ tăng khoảng 50% trong thai kỳ để cung cấp đủ oxy cho thai nhi.
• Phát triển thai nhi: Sắt cần thiết cho sự phát triển của các tế bào hồng cầu, cơ bắp, não bộ và các cơ quan khác của thai nhi.

Thiếu sắt có thể dẫn đến nhiều nguy cơ cho cả mẹ và bé, bao gồm:

• Thiếu máu: Thiếu máu do thiếu sắt là tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai, ảnh hưởng đến khoảng 30% phụ nữ. Thiếu máu có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, khó thở, da xanh xao,…
• Sinh non: Thiếu sắt có thể làm tăng nguy cơ sinh non, sinh con nhẹ cân và thai chết lưu.
• Suy giảm phát triển trí tuệ: Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của thai nhi.

Bổ sung sắt trong thai kỳ giúp:

• Ngăn ngừa thiếu máu: Bổ sung sắt giúp đảm bảo cung cấp đủ sắt cho cơ thể mẹ và thai nhi, giúp ngăn ngừa thiếu máu và các biến chứng của thiếu máu.
• Tăng cường sức khỏe: Bổ sung sắt giúp tăng cường sức khỏe cho mẹ bầu, giúp mẹ bầu có đủ sức khỏe để mang thai và sinh nở.
• Thúc đẩy phát triển thai nhi: Bổ sung sắt giúp thúc đẩy sự phát triển của thai nhi, giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh.

Dấu hiệu nào cho thấy phụ nữ mang thai thiếu sắt?

Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy phụ nữ mang thai thiếu sắt:

• Mệt mỏi: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của thiếu sắt. Mẹ bầu có thể cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng, uể oải, khó tập trung.
• Da nhợt nhạt: Da nhợt nhạt, thiếu sức sống, đặc biệt là ở môi, mí mắt, lòng bàn tay và móng tay.
• Khó thở: Mẹ bầu có thể cảm thấy khó thở, đặc biệt khi gắng sức.
• Chóng mặt, hoa mắt: Mẹ bầu có thể cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, thậm chí ngất xỉu.
• Nhịp tim nhanh: Nhịp tim của mẹ bầu có thể nhanh hơn bình thường.
• Đau đầu: Mẹ bầu có thể bị đau đầu thường xuyên.
• Rối loạn tiêu hóa: Mẹ bầu có thể bị táo bón, tiêu chảy, hoặc đầy bụng.
• Lưỡi nhợt nhạt: Lưỡi của mẹ bầu có thể nhợt nhạt, thiếu màu hồng.
• Khó nuốt: Mẹ bầu có thể cảm thấy khó nuốt.
• Móng tay giòn, dễ gãy: Móng tay của mẹ bầu có thể giòn, dễ gãy.
• Khô da, tóc rụng: Mẹ bầu có thể bị khô da, tóc rụng nhiều.
• Hay bị nhiễm trùng: Mẹ bầu có thể hay bị nhiễm trùng hơn bình thường.

Lưu ý:

• Không phải tất cả phụ nữ mang thai thiếu sắt đều có các dấu hiệu trên.
• Một số dấu hiệu trên có thể do các nguyên nhân khác, không chỉ do thiếu sắt.

Bổ sung sắt bao nhiêu là đủ cho phụ nữ mang thai?

Lượng sắt khuyến nghị cho phụ nữ mang thai là 27mg mỗi ngày. Tuy nhiên, nhu cầu sắt thực tế có thể thay đổi tùy thuộc vào từng người, dựa trên các yếu tố như:Sức khỏe tổng thể: Người mẹ có sức khỏe tốt, không có bệnh lý nền thường cần ít sắt hơn người mẹ có sức khỏe yếu hoặc có bệnh lý thiếu máu.

• Chế độ ăn uống: Người mẹ có chế độ ăn uống giàu sắt từ thực phẩm có thể cần ít sắt bổ sung hơn người mẹ có chế độ ăn uống thiếu sắt.
• Số lượng thai nhi: Mang thai đôi hoặc đa thai sẽ cần nhiều sắt hơn mang thai đơn.

Để xác định lượng sắt bổ sung phù hợp, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả xét nghiệm máu, tình trạng sức khỏe và chế độ ăn uống của bạn để đưa ra liều lượng khuyến nghị.

Nên bổ sung sắt bằng cách nào?

Có hai cách chính để bổ sung sắt:

Chế độ ăn uống

• Ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, thịt gia cầm, cá, trứng, rau lá xanh, trái cây sấy khô,…
• Kết hợp các thực phẩm giàu vitamin C với thực phẩm giàu sắt để tăng cường khả năng hấp thu sắt. Vitamin C có trong các loại trái cây như cam, bưởi, kiwi, dâu tây,…
• Hạn chế ăn các thực phẩm cản trở hấp thu sắt như cà phê, trà…

Thuốc bổ sung sắt

Sử dụng thuốc bổ sung sắt theo hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý mua và sử dụng thuốc bổ sung sắt vì có thể gây ra tác dụng phụ.

Có những loại thực phẩm nào giàu sắt tốt cho bà bầu?

Dưới đây là một số thực phẩm giàu sắt tốt cho bà bầu:

• Thịt đỏ: Thịt bò, thịt heo, thịt cừu là những nguồn cung cấp sắt huyết sắc tố (heme) dồi dào, loại sắt dễ hấp thu hơn so với sắt non-heme từ thực vật.
• Thịt gia cầm: Gà, vịt cũng là những nguồn cung cấp sắt tốt cho bà bầu. Nên chọn phần thịt sẫm màu như phần đùi để có hàm lượng sắt cao hơn.
• Cá: Cá ngừ, cá hồi, cá thu là những loại cá béo chứa nhiều axit béo omega-3 tốt cho sự phát triển trí não của thai nhi.
• Trứng: Trứng là nguồn cung cấp protein và sắt chất lượng cao.
• Rau lá xanh: Rau bina, cải xoăn, bông cải xanh là những loại rau lá xanh chứa nhiều sắt non-heme. Nên kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường khả năng hấp thu sắt.
• Trái cây sấy khô: Nho khô, mơ khô, sung khô là những loại trái cây sấy khô chứa nhiều sắt non-heme.
• Các loại đậu: Các loại đậu như đậu lăng, đậu đen, đậu xanh cũng là những nguồn cung cấp sắt non-heme tốt.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám cũng chứa một lượng sắt nhất định.

Ngoài ra, bà bầu cũng nên bổ sung vitamin C để tăng cường khả năng hấp thu sắt. Vitamin C có trong các loại trái cây như cam, bưởi, kiwi, dâu tây,…

Nên uống vitamin sắt vào lúc nào?

Theo các chuyên gia y tế, thời điểm tốt nhất để uống vitamin sắt là vào buổi sáng sớm, trước khi ăn sáng ít nhất 30 phút. Lý do là vì:

• Lúc này, cơ thể đang đói, lượng canxi và sắt trong cơ thể ở mức thấp nhất nên sẽ hấp thu sắt tốt hơn.
• Uống vitamin sắt trước khi ăn giúp giảm nguy cơ gặp các tác dụng phụ như buồn nôn, táo bón.

Lưu ý:

• Không nên uống vitamin sắt cùng lúc với canxi vì canxi có thể cản trở hấp thu sắt.
• Nên uống vitamin sắt với nước lọc hoặc nước trái cây.
• Không nên tự ý mua và sử dụng vitamin sắt mà cần có chỉ định của bác sĩ.

Bổ sung sắt đầy đủ là rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai, trẻ em, người có kinh nguyệt nhiều và người ăn chay. Bổ sung sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu, tăng cường sức khỏe và phòng ngừa một số bệnh lý.

⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.

• Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
• Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
• Facebook Group: Fb.com/536288528581514
• Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte