Khuỷu tay là một khớp phức tạp cho phép co duỗi cũng như xoay bàn tay và cẳng tay. Vì hầu hết các hoạt động là sự kết hợp của các động tác này nên đôi khi khó cảm nhận để mô tả chính xác chuyển động nào gây ra cơn đau. Các cơn đau khuỷu tay thường không nghiêm trọng, tuy nhiên do nhiều công việc thường ngày cần vận động cánh tay nên cơn đau khuỷu tay rất khó chịu.
Cấu tạo của khuỷu tay
Khuỷu tay là khớp nối giữa cánh tay và cẳng tay, cho phép chúng ta gập và duỗi cánh tay. Khuỷu tay cũng cho phép chúng ta xoay cánh tay theo chiều dọc.
Cấu tạo của khuỷu tay bao gồm:
Xương
Khuỷu tay được tạo thành bởi ba xương: xương cánh tay, xương trụ và xương quay. Xương cánh tay nằm ở phía trước, xương trụ nằm ở phía trong và xương quay nằm ở phía ngoài.
Khớp
Khuỷu tay là một khớp bản lề, cho phép chúng ta gập và duỗi cánh tay. Khớp này được tạo thành bởi hai mặt khớp là chỏm xương cánh tay và lồi cầu xương quay.
Dây chằng
Dây chằng giúp giữ cho các xương ở khuỷu tay ở đúng vị trí. Các dây chằng quan trọng nhất ở khuỷu tay bao gồm:
- Dây chằng tam đầu: Giúp gập cánh tay.
- Dây chằng nhị đầu: Giúp duỗi cánh tay.
- Dây chằng vòng quay: Giúp giữ cho xương quay ở vị trí.
Cơ
Các cơ ở khuỷu tay giúp gập, duỗi và xoay cánh tay. Các cơ quan trọng nhất ở khuỷu tay bao gồm:
- Cơ tam đầu: Gập cánh tay.
- Cơ nhị đầu: Duỗi cánh tay.
- Cơ xoay trong: Xoay cánh tay theo chiều dọc.
- Cơ xoay ngoài: Xoay cánh tay theo chiều dọc.
Chức năng của khuỷu tay là:
- Giúp chúng ta gập và duỗi cánh tay.
- Giúp chúng ta xoay cánh tay theo chiều dọc.
- Cố định cánh tay vào cẳng tay.
Nguyên nhân gây đau khuỷu tay
Đau khuỷu tay là tình trạng thường gặp, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Chấn thương
Đau khuỷu tay có thể do chấn thương, chẳng hạn như té ngã, chơi thể thao, hoặc tai nạn lao động. Các chấn thương thường gặp ở khuỷu tay bao gồm gãy xương, trật khớp, rách gân, hoặc tổn thương dây thần kinh. Những chấn thương gây đau khuỷu tay thường gặp bao gồm:
- Gãy xương: Gãy xương là chấn thương thường gặp nhất ở khuỷu tay, có thể do té ngã, tai nạn giao thông, hoặc chơi thể thao. Gãy xương khuỷu tay có thể gây đau, sưng, bầm tím, và hạn chế vận động.
- Đứt dây chằng: Đứt dây chằng là chấn thương phổ biến ở khuỷu tay, thường xảy ra do té ngã hoặc chơi thể thao. Đứt dây chằng khuỷu tay có thể gây đau, sưng, và hạn chế vận động.
- Trật khớp: Trật khớp là tình trạng các xương ở khớp bị trật khỏi vị trí bình thường. Trật khớp khuỷu tay có thể gây đau, sưng, bầm tím, và hạn chế vận động.
- Rách gân: Rách gân là tình trạng gân bị rách hoặc căng quá mức. Rách gân khuỷu tay có thể gây đau, sưng, và hạn chế vận động.
- Tổn thương dây thần kinh: Tổn thương dây thần kinh khuỷu tay có thể gây đau, tê, và yếu ở cánh tay.
Viêm khớp
Viêm khớp khuỷu tay là tình trạng viêm, sưng và đau ở khớp khuỷu tay. Viêm khớp khuỷu tay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các mô khỏe mạnh, bao gồm cả khớp. Viêm khớp dạng thấp có thể gây đau, sưng, và cứng khớp ở nhiều khớp, bao gồm cả khớp khuỷu tay.
- Viêm khớp vảy nến: Viêm khớp vảy nến là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào da và khớp. Viêm khớp vảy nến có thể gây đau, sưng, và cứng khớp ở nhiều khớp, bao gồm cả khớp khuỷu tay.
- Viêm khớp do bệnh gút: Bệnh gút là một bệnh rối loạn chuyển hóa, trong đó có sự tích tụ của axit uric trong máu. Axit uric có thể lắng đọng trong khớp, gây viêm, sưng, và đau dữ dội ở khớp. Viêm khớp do bệnh gút thường xảy ra ở khớp ngón chân cái, nhưng cũng có thể xảy ra ở khớp khuỷu tay.
- Viêm khớp thoái hóa: Viêm khớp thoái hóa là một tình trạng viêm, sưng và đau ở khớp do sự hao mòn của sụn khớp. Sụn khớp là lớp đệm giữa các xương khớp, giúp các xương khớp di chuyển trơn tru. Khi sụn khớp bị hao mòn, các xương khớp sẽ cọ xát vào nhau, gây đau, sưng, và cứng khớp. Viêm khớp thoái hóa có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào, bao gồm cả khớp khuỷu tay.
Ngoài ra, viêm khớp khuỷu tay cũng có thể do các nguyên nhân khác, chẳng hạn như:
- Chấn thương: Chấn thương khuỷu tay có thể gây viêm khớp khuỷu tay.
- Sử dụng quá mức: Sử dụng khuỷu tay quá mức, chẳng hạn như trong các hoạt động thể thao hoặc công việc, có thể gây viêm khớp khuỷu tay.
- Bệnh lý tuyến giáp: Bệnh lý tuyến giáp có thể gây viêm khớp khuỷu tay.
- Thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, có thể gây viêm khớp khuỷu tay.
Viêm gân
Có 3 loại viêm gân có thể gây ra triệu chứng đau ở khuỷu tay, bao gồm:
-
Viêm mỏm trên lồi cầu ngoài (tennis elbow): Đây là tình trạng viêm gân ở điểm bám của các cơ duỗi cổ tay và duỗi chung các ngón tay. Viêm mỏm trên lồi cầu ngoài thường gặp ở những người chơi thể thao có các động tác lặp đi lặp lại sử dụng các cơ duỗi cổ tay, chẳng hạn như tennis, cầu lông, bóng bàn,…
-
Viêm mỏm trên lồi cầu trong (golfer’s elbow): Đây là tình trạng viêm gân ở điểm bám của các cơ gấp cổ tay và gấp chung các ngón tay. Viêm mỏm trên lồi cầu trong thường gặp ở những người chơi golf, chơi bóng chày, hoặc những người có công việc đòi hỏi sử dụng các cơ gấp cổ tay nhiều, chẳng hạn như thợ mộc, thợ điện,…
-
Viêm gân cơ nhị đầu cánh tay (bicipital tendinitis): Đây là tình trạng viêm gân cơ nhị đầu cánh tay, một nhóm cơ giúp gập khuỷu tay và xoay cẳng tay. Viêm gân cơ nhị đầu cánh tay thường gặp ở những người chơi thể thao có các động tác lặp đi lặp lại sử dụng cơ nhị đầu cánh tay, chẳng hạn như cử tạ, bóng chày,…
Ngoài ra, viêm gân khuỷu tay cũng có thể do các nguyên nhân khác, chẳng hạn như chấn thương khuỷu tay, sử dụng khuỷu tay quá mức, hoặc do các bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp.
Sử dụng quá mức
Đau khuỷu tay cũng có thể do sử dụng quá mức, chẳng hạn như sử dụng cánh tay lặp đi lặp lại trong các hoạt động như đánh máy, chơi thể thao, hoặc làm việc nhà.
Các nguyên nhân khác
Các nguyên nhân khác gây đau khuỷu tay bao gồm:
- Viêm bao hoạt dịch: Viêm bao hoạt dịch là tình trạng viêm bao hoạt dịch, một lớp mô mềm bao quanh khớp.
- Chèn ép thần kinh: Chèn ép thần kinh là tình trạng dây thần kinh bị chèn ép, gây đau, tê, và yếu ở khuỷu tay.
- U: U ở khuỷu tay có thể gây đau, sưng, và hạn chế vận động.
Các biện pháp khắc phục đau khuỷu tay tại nhà
Các biện pháp tự chăm sóc tại nhà có thể giúp giảm đau và cải thiện chức năng khuỷu tay, bao gồm:
- Nghỉ ngơi và tránh các hoạt động gây đau: Đây là biện pháp quan trọng nhất để giảm đau và viêm khuỷu tay. Nếu bạn tiếp tục sử dụng khuỷu tay khi bị đau, tình trạng đau sẽ trở nên tồi tệ hơn.
- Chườm đá lên khuỷu tay: Chườm đá có tác dụng giảm đau, giảm viêm và sưng. Bạn có thể chườm đá lên khuỷu tay trong 20 phút, 4 lần mỗi ngày.
- Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn: Các loại thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen, có thể giúp giảm đau khuỷu tay. Bạn nên uống thuốc theo chỉ dẫn trên nhãn hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
- Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường cơ và cải thiện chức năng khuỷu tay. Bác sĩ hoặc nhà vật lý trị liệu có thể giúp bạn thiết kế một chương trình vật lý trị liệu phù hợp.
Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng một số biện pháp khác tại nhà để hỗ trợ điều trị đau khuỷu tay, chẳng hạn như:
- Dùng băng thun hoặc nẹp để cố định khuỷu tay.
- Tập các bài tập nhẹ nhàng để tăng cường cơ và cải thiện chức năng khuỷu tay.
- Uống nhiều nước để giúp giảm viêm.
- Tránh ăn các thực phẩm có thể gây viêm, chẳng hạn như thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều đường, và thực phẩm có chứa chất béo bão hòa.
Những trường hợp nào đau khuỷu tay cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn bị đau khuỷu tay trong các trường hợp sau:
- Đau khuỷu tay dữ dội, không đáp ứng với các biện pháp tự chăm sóc tại nhà.
- Đau khuỷu tay kèm theo các triệu chứng khác, chẳng hạn như sưng, đỏ, sốt, hoặc tê bì.
- Đau khuỷu tay ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày của bạn.
- Đau khuỷu tay do chấn thương, chẳng hạn như té ngã hoặc bị đánh đập.
- Đau khuỷu tay do các bệnh lý tự miễn, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte
Trong trường hợp bạn có những câu hỏi, thắc mắc riêng về tình trạng bệnh của mình có thể tham vấn ý kiến bác sĩ bằng cách nhấn vào banner bên dưới đây.
