Điều trị cường giáp là quá trình sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật để điều chỉnh nồng độ hormone tuyến giáp trong cơ thể về mức bình thường. Phương pháp điều trị cường giáp tốt nhất phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguyên nhân gây cường giáp, độ tuổi và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, cũng như mong muốn của bệnh nhân.
Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa là phương pháp điều trị cường giáp bằng thuốc, thường được sử dụng cho bệnh nhân cường giáp nhẹ đến trung bình. Phương pháp này có ưu điểm là ít xâm lấn, người bệnh có thể tự điều trị tại nhà và có thể mang thai.
Thuốc kháng giáp là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất trong điều trị nội khoa cường giáp. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn tuyến giáp sản xuất hormone tuyến giáp. Thuốc kháng giáp thường được sử dụng trong khoảng 1-2 năm để đưa nồng độ hormone tuyến giáp về mức bình thường.
Hai loại thuốc kháng giáp phổ biến nhất là methimazole và propylthiouracil. Methimazole được ưa chuộng hơn do ít có tác dụng phụ hơn.
Tác dụng phụ của thuốc kháng giáp thường là nhẹ và có thể bao gồm:
- Viêm gan
- Giảm bạch cầu
- Viêm khớp
- Viêm da
- Rụng tóc
Trong một số trường hợp hiếm gặp, thuốc kháng giáp có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như suy tủy xương hoặc viêm gan nặng. Ngoài thuốc kháng giáp, một số loại thuốc khác cũng có thể được sử dụng trong điều trị nội khoa cường giáp, bao gồm:
- Lithium: Lithium là một loại thuốc chống loạn thần có thể được sử dụng để điều trị cường giáp kháng thuốc kháng giáp.
- Interferon alfa: Interferon alfa là một loại thuốc chống virus có thể được sử dụng để điều trị cường giáp ở trẻ em.
Trong quá trình điều trị nội khoa, người bệnh cần được theo dõi định kỳ để kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp. Nếu nồng độ hormone tuyến giáp không giảm xuống mức bình thường sau 2 năm điều trị, bác sĩ có thể sẽ cân nhắc các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như phẫu thuật hoặc xạ trị.
Điều trị phóng xạ
Điều trị phóng xạ là phương pháp sử dụng bức xạ ion hóa để tiêu diệt các tế bào tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Phương pháp này thường được sử dụng cho bệnh nhân cường giáp do bệnh Graves, một bệnh tự miễn dịch khiến tuyến giáp hoạt động quá mức.
Trong điều trị phóng xạ cường giáp, bệnh nhân sẽ được uống một lượng nhỏ iốt phóng xạ (I-131). Iốt là một chất mà tuyến giáp cần để sản xuất hormone tuyến giáp. Khi iốt phóng xạ được hấp thụ vào tuyến giáp, nó sẽ phát ra bức xạ ion hóa, tiêu diệt các tế bào tuyến giáp.
Quá trình điều trị phóng xạ cường giáp thường diễn ra trong vòng 1 ngày. Bệnh nhân sẽ được xét nghiệm máu trước khi điều trị để xác định liều lượng iốt phóng xạ cần thiết. Sau đó, bệnh nhân sẽ được uống iốt phóng xạ dưới sự giám sát của bác sĩ.
Tác dụng của điều trị phóng xạ cường giáp thường bắt đầu trong vòng vài tuần sau khi điều trị. Trong thời gian này, bệnh nhân cần được theo dõi định kỳ để kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp. Nếu nồng độ hormone tuyến giáp không giảm xuống mức bình thường sau 6 tháng, bác sĩ có thể sẽ cân nhắc các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như phẫu thuật hoặc điều trị nội khoa.
Ưu điểm của điều trị phóng xạ cường giáp:
- Hiệu quả cao trong điều trị cường giáp do bệnh Graves
- Thời gian điều trị ngắn
- Ít xâm lấn, không cần phẫu thuật
Nhược điểm của điều trị phóng xạ cường giáp:
- Có thể gây suy giáp, cần bổ sung hormone tuyến giáp suốt đời
- Có thể gây ra các tác dụng phụ khác, chẳng hạn như viêm tuyến giáp, ung thư tuyến giáp
Điều trị cường giáp bằng Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị cường giáp bằng cách cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Phương pháp này thường được sử dụng cho bệnh nhân cường giáp do bệnh Graves, bướu giáp nhân độc, bướu giáp đa nhân hoặc cường giáp kèm nhân giáp nghi ngờ ung thư.
Có hai loại phẫu thuật tuyến giáp phổ biến nhất là:
- Phẫu thuật cắt tuyến giáp toàn bộ (Thyroidectomy): Phương pháp này cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp. Phương pháp này thường được sử dụng cho bệnh nhân cường giáp do bệnh Graves, bướu giáp nhân độc hoặc bướu giáp đa nhân lớn.
- Phẫu thuật cắt tuyến giáp một phần (Subtotal thyroidectomy): Phương pháp này cắt bỏ một phần tuyến giáp, thường là khoảng 80%. Phương pháp này thường được sử dụng cho bệnh nhân cường giáp do bệnh Graves nhẹ đến trung bình hoặc bướu giáp nhân độc nhỏ.
Quá trình phẫu thuật tuyến giáp thường diễn ra trong vòng 1-2 giờ. Bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân trong quá trình phẫu thuật. Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được theo dõi tại bệnh viện trong vòng 1-2 ngày. Trong thời gian này, bệnh nhân cần được uống thuốc giảm đau và kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng.
Ưu điểm của phẫu thuật tuyến giáp:
- Hiệu quả cao trong điều trị cường giáp
- Có thể điều trị được các bệnh lý tuyến giáp khác, chẳng hạn như bướu giáp nhân độc, bướu giáp đa nhân
Nhược điểm của phẫu thuật tuyến giáp:
- Có thể gây suy giáp, cần bổ sung hormone tuyến giáp suốt đời
- Có thể gây ra các biến chứng, chẳng hạn như chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương dây thần kinh thanh quản
Những lưu ý khi thực hiện điều trị cường giáp
Dưới đây là một số lưu ý khi thực hiện điều trị cường giáp:
- Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ: Điều quan trọng là phải tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ một cách cẩn thận, bao gồm uống thuốc đúng giờ và theo dõi nồng độ hormone tuyến giáp thường xuyên.
- Thận trọng với các tác dụng phụ của thuốc: Thuốc kháng giáp và iốt phóng xạ có thể gây ra một số tác dụng phụ, chẳng hạn như buồn nôn, nôn, đau bụng, và suy giảm chức năng gan. Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
- Theo dõi các triệu chứng của suy giáp: Nếu bạn được điều trị bằng iốt phóng xạ hoặc phẫu thuật tuyến giáp, bạn có thể bị suy giáp. Suy giáp là tình trạng tuyến giáp không sản xuất đủ hormone tuyến giáp. Các triệu chứng của suy giáp bao gồm mệt mỏi, tăng cân, táo bón, và khô da. Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
- Theo dõi các biến chứng của phẫu thuật: Phẫu thuật tuyến giáp có thể gây ra một số biến chứng, chẳng hạn như suy giáp, nhiễm trùng, và chảy máu. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về các biến chứng, hãy nói chuyện với bác sĩ.
- Giữ liên lạc với bác sĩ: Điều quan trọng là phải giữ liên lạc với bác sĩ trong suốt quá trình điều trị cường giáp. Bác sĩ sẽ theo dõi tiến trình điều trị của bạn và thực hiện các điều chỉnh cần thiết.
Dưới đây là một số lời khuyên bổ sung có thể giúp bạn trong quá trình điều trị cường giáp:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp hỗ trợ quá trình điều trị cường giáp. Hãy ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, và protein nạc. Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, và đồ uống có đường.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc là điều cần thiết cho sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe tuyến giáp. Hãy cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
- Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của cường giáp. Hãy tìm cách giảm căng thẳng, chẳng hạn như tập thể dục, yoga, hoặc thiền.
Nếu bạn đang mắc bệnh cường giáp, điều quan trọng là phải làm theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo quá trình điều trị diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte