Phẫu thuật thay khớp gối là một thủ thuật phẫu thuật lớn được thực hiện để thay thế các khớp gối bị hư hỏng bằng các khớp gối nhân tạo. Khớp gối nhân tạo được làm bằng kim loại, nhựa hoặc gốm và được thiết kế để hoạt động như khớp gối tự nhiên.
Khớp gối nhân tạo có những loại nào?
Khớp gối nhân tạo được làm bằng kim loại, nhựa hoặc gốm và được thiết kế để hoạt động như khớp gối tự nhiên. Khớp gối nhân tạo được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp gối, một tình trạng khiến khớp gối bị đau và cứng. Có hai loại khớp gối nhân tạo chính:
- Thay khớp gối toàn phần: Thay thế toàn bộ khớp gối, bao gồm cả xương, sụn và dây chằng.
- Thay khớp gối bán phần: Thay thế một phần của khớp gối, thường là đầu gối bên trong hoặc bên ngoài.
Thay khớp gối toàn phần
Thay khớp gối toàn phần là loại phẫu thuật thay khớp gối phổ biến nhất. Thay khớp gối toàn phần được thực hiện khi khớp gối bị hư hỏng nặng và không thể phục hồi bằng các phương pháp điều trị khác.
Ưu điểm:
- Có thể cải thiện đáng kể khả năng vận động và giảm đau cho người bệnh.
- Có thể giúp người bệnh trở lại các hoạt động bình thường hàng ngày.
Nhược điểm:
- Là một thủ thuật phẫu thuật lớn và có thể dẫn đến các biến chứng, chẳng hạn như nhiễm trùng, chảy máu và đau.
- Có thể cần phẫu thuật lại nếu khớp gối nhân tạo bị mòn hoặc hư hỏng.
Độ bền:
Tuổi thọ của khớp gối nhân tạo toàn phần thường là từ 15 đến 20 năm. Tuy nhiên, tuổi thọ của khớp gối nhân tạo có thể thay đổi tùy thuộc vào tuổi tác, tình trạng sức khỏe và cách chăm sóc của người bệnh.
Thay khớp gối bán phần
Thay khớp gối bán phần thường được thực hiện khi khớp gối bị hư hỏng ở một bên hoặc một phần của khớp. Thay khớp gối bán phần có thể giúp cải thiện khả năng vận động và giảm đau cho người bệnh mà không cần phải thay thế toàn bộ khớp gối.
Ưu điểm:
- Thời gian hồi phục ngắn hơn so với thay khớp gối toàn phần.
- Ít đau hơn so với thay khớp gối toàn phần.
- Ít biến chứng hơn so với thay khớp gối toàn phần.
- Chi phí thấp hơn so với thay khớp gối toàn phần.
Nhược điểm:
- Không phù hợp với tất cả bệnh nhân.
- Có thể cần phẫu thuật lại nếu khớp gối bên kia bị hư hỏng.
Độ bền:
Tuổi thọ của khớp gối nhân tạo bán phần thường là từ 10 đến 15 năm. Tuy nhiên, tuổi thọ của khớp gối nhân tạo có thể thay đổi tùy thuộc vào tuổi tác, tình trạng sức khỏe và cách chăm sóc của người bệnh.
Ngoài hai loại khớp gối nhân tạo chính trên, còn có một số loại khớp gối nhân tạo khác, chẳng hạn như:
- Khớp gối nhân tạo không hạn chế: Khớp gối nhân tạo không hạn chế cho phép người bệnh có thể xoay đầu gối một cách tự do.
- Khớp gối nhân tạo hạn chế: Khớp gối nhân tạo hạn chế cho phép người bệnh xoay đầu gối một cách hạn chế.
- Khớp gối nhân tạo có thể điều chỉnh: Khớp gối nhân tạo có thể điều chỉnh cho phép bác sĩ phẫu thuật điều chỉnh khớp gối nhân tạo để phù hợp với nhu cầu của từng người bệnh.
Loại khớp gối nhân tạo nào phù hợp nhất cho người bệnh sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, mức độ hoạt động và nhu cầu của từng người bệnh.
Các phương pháp phẫu thuật thay khớp gối
Có hai phương pháp chính được sử dụng trong phẫu thuật thay khớp gối:
- Phương pháp truyền thống: Phương pháp này được thực hiện thông qua một đường mổ lớn ở mặt trước hoặc bên của đầu gối. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ các mảnh xương bị hư hỏng và thay thế chúng bằng khớp gối nhân tạo.
- Phương pháp ít xâm lấn: Phương pháp này được thực hiện thông qua các đường mổ nhỏ hơn. Bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng các dụng cụ và thiết bị đặc biệt để thực hiện phẫu thuật.
Phương pháp truyền thống
Phương pháp truyền thống là phương pháp thay khớp gối phổ biến nhất. Phương pháp này được thực hiện thông qua một đường mổ dài ở mặt trước hoặc bên của đầu gối. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ các mảnh xương bị hư hỏng và thay thế chúng bằng khớp gối nhân tạo. Phương pháp truyền thống có những ưu điểm như:
- Chi phí thấp hơn
- Dễ dàng thực hiện
- Có nhiều loại khớp gối nhân tạo để lựa chọn
Phương pháp truyền thống cũng có những nhược điểm như:
- Thời gian hồi phục lâu hơn
- Đau hơn
- Có thể bị nhiễm trùng
Phương pháp ít xâm lấn
Phương pháp ít xâm lấn là phương pháp thay khớp gối mới hơn. Phương pháp này được thực hiện thông qua các đường mổ nhỏ hơn. Bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng các dụng cụ và thiết bị đặc biệt để thực hiện phẫu thuật. Phương pháp ít xâm lấn có những ưu điểm như:
- Thời gian hồi phục ngắn hơn
- Ít đau hơn
- Ít biến chứng hơn
Phương pháp ít xâm lấn cũng có những nhược điểm như:
- Chi phí cao hơn
- Khó thực hiện hơn
- Có ít loại khớp gối nhân tạo để lựa chọn
Lựa chọn phương pháp phẫu thuật thay khớp gối
Lựa chọn phương pháp phẫu thuật thay khớp gối sẽ phụ thuộc vào tình trạng của bệnh nhân và quyết định của bác sĩ phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật sẽ xem xét các yếu tố sau khi lựa chọn phương pháp phẫu thuật:
- Tình trạng của khớp gối
- Tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân
- Khả năng phục hồi của bệnh nhân
Nếu bệnh nhân có khớp gối bị hư hỏng nặng và cần phẫu thuật thay khớp gối, bác sĩ phẫu thuật thường sẽ lựa chọn phương pháp truyền thống. Nếu bệnh nhân có khớp gối bị hư hỏng nhẹ và khả năng phục hồi tốt, bác sĩ phẫu thuật có thể lựa chọn phương pháp ít xâm lấn.
Phẫu thuật thay khớp gối có những loại nào?
Phẫu thuật thay khớp gối có hai loại chính:
- Thay khớp gối toàn phần (TKGTP): Thay thế toàn bộ khớp gối, bao gồm cả xương, sụn và dây chằng.
- Thay khớp gối bán phần (TKGBP): Thay thế một phần khớp gối, thường là đầu gối bên trong hoặc bên ngoài.
Thay khớp gối toàn phần (TKGTP)
Thay khớp gối toàn phần là loại phẫu thuật thay khớp gối phổ biến nhất. Thay khớp gối toàn phần được thực hiện khi khớp gối bị hư hỏng nặng và không thể phục hồi bằng các phương pháp điều trị khác.
Trong thay khớp gối toàn phần, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ toàn bộ khớp gối, bao gồm cả xương, sụn và dây chằng. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ lắp ráp khớp gối nhân tạo vào đầu gối.
Thay khớp gối toàn phần có thể giúp cải thiện đáng kể khả năng vận động và giảm đau cho người bệnh. Tuy nhiên, thay khớp gối toàn phần cũng là một thủ thuật phẫu thuật lớn và có thể dẫn đến các biến chứng, chẳng hạn như nhiễm trùng, chảy máu và đau.
Thay khớp gối bán phần (TKGBP)
Thay khớp gối bán phần thường được thực hiện khi khớp gối bị hư hỏng ở một bên hoặc một phần của khớp. Thay khớp gối bán phần có thể giúp cải thiện khả năng vận động và giảm đau cho người bệnh mà không cần phải thay thế toàn bộ khớp gối.
Trong thay khớp gối bán phần, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ các mảnh xương, sụn và dây chằng bị hư hỏng ở một bên hoặc một phần của khớp gối. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ lắp ráp khớp gối nhân tạo vào khớp gối.
Thay khớp gối bán phần có thể giúp giảm thời gian hồi phục và các biến chứng so với thay khớp gối toàn phần. Tuy nhiên, thay khớp gối bán phần không phải lúc nào cũng phù hợp với tất cả bệnh nhân.
Tùy thuộc vào tình trạng của khớp gối và quyết định của bác sĩ phẫu thuật, bệnh nhân có thể được lựa chọn thực hiện thay khớp gối bán phần hoặc thay khớp gối toàn phần.
Bệnh nhân cần chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật thay khớp gối?
Trước khi phẫu thuật thay khớp gối, bệnh nhân cần chuẩn bị một số việc sau:
- Tìm hiểu về thủ thuật phẫu thuật: Bệnh nhân cần tìm hiểu về thủ thuật phẫu thuật thay khớp gối, bao gồm các bước thực hiện, rủi ro và biến chứng có thể xảy ra.
- Chuẩn bị sức khỏe: Bệnh nhân cần đảm bảo sức khỏe tổng thể tốt trước khi phẫu thuật. Điều này bao gồm việc kiểm tra sức khỏe và điều trị các bệnh lý nền nếu có.
- Chuẩn bị tinh thần: Phẫu thuật thay khớp gối là một thủ thuật phẫu thuật lớn và có thể gây ra đau đớn và khó chịu trong thời gian hồi phục. Bệnh nhân cần chuẩn bị tinh thần cho những điều này.
Dưới đây là một số việc cụ thể mà bệnh nhân cần chuẩn bị trước khi phẫu thuật thay khớp gối:
- Gặp bác sĩ phẫu thuật: Bệnh nhân cần gặp bác sĩ phẫu thuật để thảo luận về thủ thuật phẫu thuật, rủi ro và biến chứng có thể xảy ra. Bác sĩ phẫu thuật cũng sẽ kiểm tra sức khỏe tổng thể của bệnh nhân và xác định xem bệnh nhân có đủ điều kiện để phẫu thuật hay không.
- Làm các xét nghiệm máu và kiểm tra hình ảnh: Bệnh nhân cần làm các xét nghiệm máu và kiểm tra hình ảnh để đánh giá sức khỏe tổng thể và tình trạng khớp gối.
- Dừng sử dụng các loại thuốc nhất định: Bệnh nhân cần ngừng sử dụng một số loại thuốc nhất định, chẳng hạn như thuốc chống đông máu và thuốc aspirin, trước khi phẫu thuật.
- Học cách sử dụng nạng hoặc khung tập đi: Bệnh nhân cần học cách sử dụng nạng hoặc khung tập đi để giúp di chuyển sau khi phẫu thuật.
- Chuẩn bị vật dụng cần thiết cho sau phẫu thuật: Bệnh nhân cần chuẩn bị các vật dụng cần thiết cho sau phẫu thuật, chẳng hạn như quần áo rộng rãi, băng gạc, thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh.
Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ phẫu thuật về những việc cần chuẩn bị trước khi phẫu thuật thay khớp gối.
Quá trình phẫu thuật thay khớp gối diễn ra như thế nào?
Quá trình phẫu thuật thay khớp gối diễn ra như sau:
- Gây mê: Bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân hoặc gây tê cục bộ.
- Tạo đường mổ: Bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo một đường mổ ở mặt trước hoặc bên của đầu gối.
- Loại bỏ các mảnh xương bị hư hỏng: Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ các mảnh xương bị hư hỏng và các mô sụn bị tổn thương.
- Lắp ráp khớp gối nhân tạo: Bác sĩ phẫu thuật sẽ lắp ráp khớp gối nhân tạo vào đầu gối.
- Khâu vết mổ: Bác sĩ phẫu thuật sẽ khâu vết mổ.
Tùy thuộc vào loại phẫu thuật thay khớp gối, quá trình phẫu thuật có thể diễn ra khác nhau.
Thay khớp gối toàn phần
Trong thay khớp gối toàn phần, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ toàn bộ khớp gối, bao gồm cả xương, sụn và dây chằng. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ lắp ráp khớp gối nhân tạo vào đầu gối.
Quá trình phẫu thuật thay khớp gối toàn phần thường diễn ra trong khoảng 2-3 giờ.
Thay khớp gối bán phần
Trong thay khớp gối bán phần, bác sĩ phẫu thuật sẽ chỉ thay thế một phần của khớp gối, thường là đầu gối bên trong hoặc bên ngoài. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ lắp ráp khớp gối nhân tạo vào khớp gối.
Quá trình phẫu thuật thay khớp gối bán phần thường diễn ra trong khoảng 1-2 giờ.
Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được theo dõi và chăm sóc tại bệnh viện trong vài ngày. Khi bệnh nhân đã hồi phục, họ sẽ được hướng dẫn về cách chăm sóc khớp gối nhân tạo và cách tập thể dục để giúp khớp gối hoạt động tốt.
Những rủi ro có thể xảy ra khi phẫu thuật thay khớp gối
Phẫu thuật thay khớp gối là một thủ thuật phẫu thuật lớn và có thể dẫn đến một số rủi ro, bao gồm:
- Nhiễm trùng: Đây là biến chứng phổ biến nhất của phẫu thuật. Nhiễm trùng có thể dẫn đến đau, sưng tấy và các vấn đề về chức năng khớp. Nhiễm trùng khớp gối có thể nghiêm trọng và cần phải điều trị bằng kháng sinh. Trong một số trường hợp, có thể cần phải phẫu thuật lại để loại bỏ khớp gối nhân tạo và điều trị nhiễm trùng.
- Chảy máu: Chảy máu là một biến chứng phổ biến khác của phẫu thuật thay khớp gối. Chảy máu nhiều có thể cần phải truyền máu.
- Đau: Đau là một tác dụng phụ phổ biến của phẫu thuật thay khớp. Đau thường giảm dần trong vài tuần hoặc vài tháng sau phẫu thuật.
- Huyết khối: Huyết khối là cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch. Huyết khối có thể di chuyển đến phổi và gây thuyên tắc phổi, một tình trạng nguy hiểm.
- Vấn đề về khớp gối nhân tạo: Khớp gối nhân tạo có thể bị mòn hoặc hư hỏng theo thời gian. Nếu điều này xảy ra, có thể cần phải phẫu thuật lại.
Ngoài ra, phẫu thuật thay khớp cũng có thể dẫn đến một số rủi ro khác, chẳng hạn như:
- Tê bì hoặc yếu ở chân: Tê bì hoặc yếu ở chân có thể xảy ra do tổn thương dây thần kinh trong quá trình phẫu thuật.
- Thay khớp không thành công: Trong một số trường hợp, phẫu thuật thay khớp gối không thành công và cần phải phẫu thuật lại.
Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ phẫu thuật về các rủi ro và biến chứng có thể xảy ra của phẫu thuật thay khớp gối.
Có thể bạn quan tâm: Hướng dẫn chăm sóc sau khi phẫu thuật thay khớp gối giúp nhanh hồi phục
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte