Loạn sản khớp háng là một tình trạng ảnh hưởng đến sự phát triển của khớp háng, khiến khớp không được hình thành hoàn chỉnh. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin về: Nguyên nhân và triệu chứng của loạn sản khớp háng, các biến chứng tiềm ẩn, cách chẩn đoán và điều trị.
Loạn sản khớp háng là gì?
Loạn sản khớp háng (DDH) là một tình trạng mà khớp háng không phát triển bình thường. Khớp háng là một khớp hình cầu và ổ cối, trong đó đầu xương đùi (xương đùi) vừa với ổ cối của xương chậu. Ở DDH, ổ cối nông hoặc không được hình thành đúng cách, khiến đầu xương đùi không ổn định. Điều này có thể dẫn đến trật khớp háng, trong đó đầu xương đùi bị trượt ra khỏi ổ cối. DDH là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 1 trên 1.000 trẻ sinh ra. Nó thường gặp hơn ở trẻ gái hơn trẻ trai và có thể di truyền
Nguyên nhân gây ra loạn sản khớp háng?
Nguyên nhân gây ra loạn sản khớp háng (DDH) vẫn chưa được biết rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan đến DDH bao gồm:
- Yếu tố di truyền: DDH có thể di truyền trong gia đình. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc DDH, con bạn có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.
- Yếu tố trong thai kỳ: DDH có thể xảy ra khi thai nhi không có đủ không gian để di chuyển trong tử cung. Điều này có thể xảy ra do nhiều yếu tố, chẳng hạn như:
- Mang thai nhiều thai: Nếu bạn mang thai nhiều thai, thai nhi có thể không có đủ không gian để di chuyển trong tử cung.
- Nước ối ít: Nước ối giúp bảo vệ thai nhi và tạo điều kiện cho thai nhi di chuyển. Nếu bạn có lượng nước ối thấp, thai nhi có thể không có đủ không gian để di chuyển và phát triển bình thường.
- Tư thế thai nhi bất thường: Nếu thai nhi nằm ở tư thế bất thường, chẳng hạn như ngôi mông, thai nhi có thể có nguy cơ cao mắc DDH hơn.
- Yếu tố sau sinh: DDH có thể xảy ra sau sinh do một số yếu tố, chẳng hạn như:
- Quấn tã quá chặt: Quấn tã quá chặt có thể hạn chế chuyển động của háng ở trẻ sơ sinh, dẫn đến DDH.
- Bất thường bẩm sinh khác: DDH có thể đi kèm với các bất thường bẩm sinh khác, chẳng hạn như bệnh tật bẩm sinh ở chi dưới.
Lưu ý:
- Các yếu tố nguy cơ trên chỉ là những yếu tố có thể góp phần dẫn đến DDH. Không phải tất cả trẻ em có yếu tố nguy cơ đều mắc DDH.
- Nếu bạn lo lắng về nguy cơ DDH của con mình, hãy đi khám bác sĩ để được tư vấn.
Dấu hiệu và triệu chứng của loạn sản khớp háng là gì?
Dấu hiệu và triệu chứng của loạn sản khớp háng (DDH) có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của DDH:
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:
- Giảm phạm vi chuyển động ở háng: Khi bác sĩ di chuyển chân của trẻ, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển háng ra ngoài hoặc xoay háng.
- Khớp háng lỏng lẻo: Bác sĩ có thể cảm thấy khớp háng của trẻ lỏng lẻo hoặc không ổn định khi khám.
- Chân không bằng nhau: Một chân của trẻ có thể ngắn hơn chân kia.
- Nếp gấp da không đối xứng: Nếp gấp da ở đùi hoặc mông của trẻ có thể không đối xứng.
- Đi khập khiễng: Trẻ có thể đi khập khiễng hoặc gặp khó khăn khi đi lại.
Trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên:
- Đau háng: Trẻ có thể bị đau ở háng, đặc biệt là khi vận động.
- Cứng khớp háng: Trẻ có thể cảm thấy cứng khớp háng khi di chuyển.
- Giảm phạm vi chuyển động ở háng: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển háng ra ngoài hoặc xoay háng.
- Đi khập khiễng: Trẻ có thể đi khập khiễng hoặc gặp khó khăn khi đi lại.
Lưu ý:
- Không phải tất cả trẻ em bị DDH đều có các dấu hiệu và triệu chứng trên.
- Nếu bạn nghi ngờ con mình có thể bị DDH, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
Loạn sản khớp háng được chẩn đoán như thế nào?
Chẩn đoán loạn sản khớp háng bao gồm các bước sau:
Khám lâm sàng:
Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của bạn và con bạn, bao gồm:
- Có bất kỳ thành viên nào trong gia đình bị loạn sản khớp háng hay không?
- Thai nhi nằm trong tư thế nào trong bụng mẹ?
- Trẻ có đi khập khiễng hoặc gặp khó khăn khi di chuyển hay không?
- Bác sĩ sẽ kiểm tra khớp háng của bạn hoặc con bạn để xem có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào hay không, bao gồm:
- Khớp háng có bị lỏng lẻo hay không?
- Có phát ra tiếng lách tách khi di chuyển khớp háng hay không?
- Phạm vi chuyển động của khớp háng có bị hạn chế hay không?
Chẩn đoán hình ảnh:
- Chụp X-quang: Đây là phương pháp chẩn đoán phổ biến nhất để xác định loạn sản khớp háng. X-quang có thể giúp bác sĩ xem cấu trúc của khớp háng và xác định xem có bất kỳ bất thường nào hay không.
- Chụp MRI: MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về khớp háng so với X-quang. MRI có thể hữu ích trong việc chẩn đoán loạn sản khớp háng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, khi xương của chúng chưa phát triển hoàn chỉnh.
- Siêu âm: Siêu âm có thể hữu ích trong việc chẩn đoán loạn sản khớp háng ở trẻ sơ sinh. Siêu âm an toàn và không xâm lấn, vì vậy nó có thể được sử dụng nhiều lần để theo dõi sự phát triển của khớp háng.
Các xét nghiệm khác:
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được thực hiện để loại trừ các tình trạng khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự như loạn sản khớp háng.
- Chọc hút khớp háng: Chọc hút khớp háng có thể được thực hiện để lấy mẫu dịch khớp háng để xét nghiệm. Xét nghiệm này có thể giúp chẩn đoán các tình trạng khác như viêm khớp háng.
Việc chẩn đoán loạn sản khớp háng nên được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn về chấn thương chỉnh hình hoặc nhi khoa.
Có những phương pháp điều trị nào cho loạn sản khớp háng?
Phương pháp điều trị loạn sản khớp háng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Độ tuổi của bệnh nhân: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường được điều trị bằng các phương pháp ít xâm lấn hơn người lớn.
- Mức độ nghiêm trọng của tình trạng: Các trường hợp nhẹ có thể được điều trị bằng vật lý trị liệu hoặc nẹp, trong khi các trường hợp nặng hơn có thể cần phẫu thuật.
- Sức khỏe tổng thể của bệnh nhân: Bệnh nhân có sức khỏe tốt có thể chịu được các phương pháp điều trị xâm lấn hơn.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị loạn sản khớp háng phổ biến:
Nẹp:
- Nẹp có thể được sử dụng để giữ cố định khớp háng và giúp nó phát triển bình thường.
- Có nhiều loại nẹp khác nhau, và loại nẹp phù hợp sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh nhân.
Vật lý trị liệu:
- Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động và sức mạnh của khớp háng.
- Vật lý trị liệu thường được sử dụng kết hợp với các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như nẹp hoặc phẫu thuật.
Phẫu thuật:
- Phẫu thuật có thể được sử dụng để điều trị các trường hợp loạn sản khớp háng nặng.
- Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau, và loại phẫu thuật phù hợp sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh nhân.
Thuốc:
- Thuốc giảm đau có thể được sử dụng để giảm đau và viêm.
- Thuốc có thể được sử dụng kết hợp với các phương pháp điều trị khác.
- Điều quan trọng là phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để điều trị loạn sản khớp háng hiệu quả.
Dưới đây là một số lưu ý về điều trị loạn sản khớp háng:
- Càng điều trị sớm, hiệu quả điều trị càng cao.
- Có thể cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Điều trị loạn sản khớp háng có thể mất nhiều thời gian.
- Bệnh nhân cần kiên nhẫn và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Loạn sản khớp háng có thể phòng ngừa được không?
Loạn sản khớp háng là một tình trạng có thể xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm di truyền, vị trí thai nhi trong bụng mẹ và các yếu tố môi trường. Do đó, không thể phòng ngừa hoàn toàn tình trạng này. Tuy nhiên, có một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
Khám thai định kỳ:
- Khám thai định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, bao gồm cả vị trí thai nhi.
- Bác sĩ có thể khuyên bạn nên thực hiện các xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như siêu âm, để kiểm tra kỹ hơn khớp háng của thai nhi.
Sử dụng nôi an toàn cho trẻ sơ sinh:
- Nôi an toàn giúp giữ cho hông của trẻ ở vị trí thích hợp và giảm nguy cơ phát triển loạn sản khớp háng.
- Nên chọn nôi có kích thước phù hợp với trẻ và có đệm phẳng.
Cho trẻ bú sữa mẹ:
- Sữa mẹ có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh loạn sản khớp háng.
- Sữa mẹ chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển của trẻ, bao gồm vitamin D, canxi và vitamin K.
Tránh quấn tã quá chặt cho trẻ:
- Quấn tã quá chặt có thể hạn chế chuyển động của hông và tăng nguy cơ mắc bệnh loạn sản khớp háng.
- Nên quấn tã vừa vặn để trẻ có thể di chuyển hông thoải mái.
Cho trẻ đi khám bác sĩ nếu nghi ngờ có dấu hiệu của bệnh:
Dấu hiệu của loạn sản khớp háng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bao gồm:
- Khớp háng bị lỏng lẻo
- Có tiếng lách tách khi di chuyển khớp háng
- Đi khập khiễng
- Khó khăn khi di chuyển
Nếu bạn nghi ngờ con mình có thể bị loạn sản khớp háng, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte