Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) là một chấn thương thường gặp ở khớp gối, xảy ra khi dây chằng chéo trước bị giãn hoặc rách. Chấn thương này thường do té ngã, va chạm trực tiếp vào đầu gối hoặc xoay người đột ngột. Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước là phương pháp điều trị được lựa chọn cho chấn thương dây chằng chéo trước mức độ 3. Phẫu thuật này bao gồm việc lấy một phần dây chằng từ một vị trí khác trên cơ thể, chẳng hạn như gân bánh chè hoặc gân gót chân, để thay thế dây chằng chéo trước bị rách.
Những trường hợp nào nên phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước?
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước thường được thực hiện dưới hình thức nội soi. Sau phẫu thuật, người bệnh cần được vật lý trị liệu để phục hồi chức năng khớp gối. Dưới đây là một số trường hợp nên phẫu thuật chấn thương dây chằng chéo trước:
- Chấn thương dây chằng chéo trước mức độ 3: Chấn thương dây chằng chéo trước mức độ 3 là chấn thương nghiêm trọng nhất, trong đó dây chằng chéo trước bị rách hoàn toàn. Chấn thương này thường gây mất ổn định khớp gối và khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.
- Người bệnh có nhu cầu chơi thể thao hoặc các hoạt động đòi hỏi nhiều sự vận động của khớp gối: Chấn thương dây chằng chéo trước có thể làm tăng nguy cơ tái phát, đặc biệt là ở những người chơi thể thao hoặc các hoạt động đòi hỏi nhiều sự vận động của khớp gối. Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước có thể giúp giảm nguy cơ tái phát và giúp người bệnh trở lại chơi thể thao hoặc các hoạt động đòi hỏi nhiều sự vận động của khớp gối.
- Người bệnh có nhu cầu giảm đau và cải thiện chức năng khớp gối: Chấn thương dây chằng chéo trước có thể gây đau đớn và hạn chế chức năng khớp gối. Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước có thể giúp giảm đau và cải thiện chức năng khớp gối.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể cân nhắc phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước cho những trường hợp sau:
- Người bệnh có tiền sử chấn thương dây chằng chéo trước: Chấn thương dây chằng chéo trước trước đó có thể làm tăng nguy cơ tái phát chấn thương. Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước có thể giúp giảm nguy cơ tái phát.
- Người bệnh có các yếu tố nguy cơ khác gây chấn thương dây chằng chéo trước, chẳng hạn như khớp gối lỏng lẻo, cân nặng dư thừa hoặc chơi thể thao có tác động mạnh.
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước có những phương pháp nào?
Có hai phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước chính:
- Phương pháp ghép dây chằng tự thân: Dây chằng mới được lấy từ một vị trí khác trên cơ thể, chẳng hạn như gân bánh chè hoặc gân gót chân. Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
- Phương pháp ghép dây chằng đồng loại: Dây chằng mới được lấy từ một người hiến tặng. Đây là phương pháp ít phổ biến hơn phương pháp ghép dây chằng tự thân.
Phương pháp ghép dây chằng tự thân
Phương pháp ghép dây chằng tự thân là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Dây chằng mới được lấy từ một vị trí khác trên cơ thể, chẳng hạn như gân bánh chè hoặc gân gót chân.
- Gân bánh chè: Gân bánh chè là vị trí lấy dây chằng tự thân phổ biến nhất. Gân bánh chè là một dây chằng chắc khỏe, có độ bền và độ dẻo dai cao.
- Gân gót chân: Gân gót chân là một dây chằng khác có thể được sử dụng để ghép dây chằng chéo trước. Gân gót chân cũng là một dây chằng chắc khỏe, có độ bền và độ dẻo dai cao.
Phương pháp ghép dây chằng đồng loại
Phương pháp ghép dây chằng đồng loại là phương pháp lấy dây chằng từ một người hiến tặng. Dây chằng đồng loại được xử lý và bảo quản ở nhiệt độ lạnh.
Dây chằng đồng loại có thể là một lựa chọn cho những người không có đủ dây chằng tự thân để ghép. Tuy nhiên, phương pháp này có thể có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn phương pháp ghép dây chằng tự thân.
Chọn phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước
Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Mức độ nghiêm trọng của chấn thương: Chấn thương dây chằng chéo trước mức độ 3 là chấn thương nghiêm trọng nhất và cần được phẫu thuật.
- Tuổi tác và mức độ hoạt động của người bệnh: Người bệnh trẻ tuổi và có nhu cầu chơi thể thao thường xuyên có thể được lựa chọn phương pháp ghép dây chằng tự thân.
- Sức khỏe tổng quát của người bệnh: Người bệnh có sức khỏe tổng quát tốt có thể được lựa chọn phương pháp ghép dây chằng tự thân.
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước được tiến hành như thế nào?
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước thường kéo dài khoảng 1-2 giờ. Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được băng bó và mang nẹp cố định khớp gối. Người bệnh cần nghỉ ngơi tại chỗ và uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là các bước tiến hành phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước:
Tiền phẫu thuật:
Người bệnh sẽ được kiểm tra sức khỏe tổng quát và chụp X-quang hoặc chụp MRI để xác định vị trí và mức độ nghiêm trọng của chấn thương dây chằng chéo trước. Người bệnh cũng sẽ được gặp bác sĩ gây mê để trao đổi về phương pháp gây mê sẽ được sử dụng trong phẫu thuật.
Phẫu thuật:
- Gây mê: Bác sĩ gây mê sẽ sử dụng các loại thuốc để gây tê hoặc gây mê toàn thân cho người bệnh.
- Tạo đường mổ: Bác sĩ sẽ thực hiện một số vết rạch nhỏ trên da để đưa dụng cụ nội soi và các dụng cụ phẫu thuật vào bên trong khớp gối.
- Lấy dây chằng mới: Bác sĩ sẽ lấy một phần dây chằng từ một vị trí khác trên cơ thể, chẳng hạn như gân bánh chè hoặc gân gót chân, để thay thế dây chằng chéo trước bị rách.
- Khâu dây chằng mới: Dây chằng mới sẽ được khâu vào vị trí của dây chằng chéo trước bị rách bằng chỉ khâu tự tiêu hoặc chỉ khâu không tự tiêu.
- Đóng vết mổ: Bác sĩ sẽ đóng các vết mổ bằng chỉ khâu hoặc băng keo y tế.
Sau phẫu thuật:
- Nghỉ ngơi: Người bệnh cần nghỉ ngơi tại chỗ và uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
- Băng bó và nẹp cố định khớp gối: Người bệnh sẽ được băng bó và mang nẹp cố định khớp gối để bảo vệ khớp gối trong quá trình hồi phục.
- Vật lý trị liệu: Người bệnh cần được vật lý trị liệu để phục hồi chức năng khớp gối. Các bài tập vật lý trị liệu thường được bắt đầu từ nhẹ nhàng và dần dần tăng cường cường độ khi khớp gối đã phục hồi.
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước là một thủ thuật xâm lấn, có thể gây ra một số biến chứng, chẳng hạn như:
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng là biến chứng thường gặp nhất sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở vết mổ hoặc ở bên trong khớp gối.
- Đau: Đau là một triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Đau thường giảm dần theo thời gian và có thể được kiểm soát bằng thuốc giảm đau.
- Sưng: Sưng là một triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Sưng thường giảm dần theo thời gian và có thể được kiểm soát bằng cách chườm lạnh và băng ép.
- Tái phát: Tỷ lệ tái phát chấn thương dây chằng chéo trước sau phẫu thuật là khoảng 10-15%.
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước có những nguy cơ hay tai biến gì?
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước là một thủ thuật xâm lấn, có thể gây ra một số nguy cơ hay tai biến, bao gồm:
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng là biến chứng thường gặp nhất sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở vết mổ hoặc ở bên trong khớp gối.
- Đau: Đau là một triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Đau thường giảm dần theo thời gian và có thể được kiểm soát bằng thuốc giảm đau.
- Sưng: Sưng là một triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Sưng thường giảm dần theo thời gian và có thể được kiểm soát bằng cách chườm lạnh và băng ép.
- Tái phát: Tỷ lệ tái phát chấn thương dây chằng chéo trước sau phẫu thuật là khoảng 10-15%.
- Huyết khối: Huyết khối là một cục máu đông hình thành trong mạch máu. Huyết khối có thể xảy ra ở chân hoặc ở phổi.
- Lộ dây chằng ghép: Dây chằng ghép có thể bị lộ ra ngoài vết mổ.
- Viêm khớp: Viêm khớp là một bệnh lý mãn tính có thể gây đau đớn, cứng khớp và hạn chế vận động.
Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về các nguy cơ hay tai biến có thể xảy ra và cách phòng ngừa.
Chi phí của phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước là bao nhiêu?
Chi phí cho phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước tại Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Phương pháp phẫu thuật: Chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước bằng phương pháp nội soi thường cao hơn phương pháp mổ hở.
- Loại dây chằng ghép: Chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước bằng dây chằng tự thân thường cao hơn phương pháp ghép dây chằng đồng loại.
- Cơ sở y tế: Chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước tại các bệnh viện lớn thường cao hơn các bệnh viện nhỏ.
Thông thường, chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước tại Việt Nam dao động từ 30 đến 100 triệu đồng.
Chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước có bảo hiểm
Nếu người bệnh có bảo hiểm y tế, chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước sẽ được bảo hiểm chi trả một phần. Mức bảo hiểm chi trả phụ thuộc vào quy định của từng công ty bảo hiểm.
Thông thường, bảo hiểm y tế sẽ chi trả khoảng 80% chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước.
Chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước không có bảo hiểm
Nếu người bệnh không có bảo hiểm y tế, chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước sẽ do người bệnh tự chi trả.
Người bệnh có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về chi phí phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước để có sự chuẩn bị tốt nhất.
Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước bao lâu có thể vận động trở lại được?
Thời gian phục hồi sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Mức độ nghiêm trọng của chấn thương: Chấn thương dây chằng chéo trước mức độ 3 là chấn thương nghiêm trọng nhất và cần nhiều thời gian hơn để phục hồi.
- Tuổi tác và mức độ hoạt động của người bệnh: Người bệnh trẻ tuổi và có nhu cầu chơi thể thao thường xuyên có thể phục hồi nhanh hơn.
- Sự tuân thủ của người bệnh với chương trình phục hồi: Người bệnh tuân thủ tốt chương trình phục hồi có thể phục hồi nhanh hơn.
Thông thường, người bệnh cần khoảng 6-12 tháng để phục hồi hoàn toàn sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước. Trong thời gian này, người bệnh sẽ được thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để giúp khớp gối phục hồi chức năng. Dưới đây là một số mốc thời gian phục hồi sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước:
- Ngày 1-7: Người bệnh sẽ được băng bó và mang nẹp cố định khớp gối. Người bệnh cần nghỉ ngơi tại chỗ và uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
- Tuần 1-6: Người bệnh sẽ được tháo nẹp cố định khớp gối. Người bệnh có thể bắt đầu tập các bài tập nhẹ nhàng, chẳng hạn như co duỗi khớp gối, duỗi thẳng chân và siết cơ.
- Tuần 6-12: Người bệnh có thể bắt đầu tập các bài tập cường độ cao hơn, chẳng hạn như đi bộ, chạy bộ và leo cầu thang.
Có thể bạn quan tâm: Các bài tập bổ trợ cho người bị chấn thương dây chằng chéo trước
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte
⏩⏩ Xem thêm video chia sẻ về nhận biết các triệu chứng chấn thương dây chằng chéo trước và khi nào cần phẫu thuật – BS.CK1 Hoàng Văn Triều tại: https://youtu.be/GMbsI7OF320
Trong trường hợp bạn có những câu hỏi, thắc mắc về tình trạng bệnh của mình có thể tham vấn ý kiến bác sĩ bằng cách nhấn vào banner bên dưới đây.
