Siêu âm thai đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc theo dõi sự phát triển của thai nhi, giúp phát hiện sớm các bất thường bẩm sinh và biến chứng thai kỳ. Nhờ có siêu âm, các bác sĩ có thể đưa ra những chẩn đoán và tư vấn kịp thời để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu băn khoăn không biết siêu âm thai bao nhiêu lần là đủ. Việc đi siêu âm quá nhiều có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi, nhưng nếu đi quá ít lại không thể theo dõi sát sao tình trạng của bé. Vậy, đâu là giải pháp tối ưu?
Vai trò của siêu âm thai
Siêu âm thai là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của thai nhi trong tử cung. Phương pháp này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc theo dõi thai kỳ và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Dưới đây là những vai trò cụ thể của siêu âm thai:
Theo dõi sự phát triển của thai nhi:
- Siêu âm giúp bác sĩ theo dõi kích thước, vị trí và sự phát triển của thai nhi.
- Bác sĩ có thể đánh giá sự phát triển của các bộ phận cơ thể thai nhi như tim, não, cột sống, tay chân,…
- Siêu âm cũng giúp xác định tuổi thai, ngày dự sinh và giới tính thai nhi.
Phát hiện sớm các bất thường thai nhi và biến chứng thai kỳ:
- Siêu âm có thể phát hiện sớm các bất thường thai nhi như dị tật bẩm sinh, thai lưu, thai ngoài tử cung,…
- Bác sĩ có thể phát hiện sớm các biến chứng thai kỳ như nhau thai bong non, đa thai, thai nhi to,…
- Việc phát hiện sớm các bất thường và biến chứng thai kỳ giúp bác sĩ có biện pháp can thiệp kịp thời để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.
Hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các vấn đề thai sản:
- Siêu âm có thể được sử dụng để chẩn đoán các vấn đề thai sản như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, buồng trứng đa nang,…
- Siêu âm cũng có thể được sử dụng để hướng dẫn các thủ thuật điều trị thai sản như chọc ối, sinh thiết gai nhau,…
Số lần siêu âm thai theo khuyến cáo
Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo phụ nữ mang thai nên siêu âm ít nhất 4 lần trong suốt thai kỳ để theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các bất thường thai nhi và biến chứng thai kỳ. Lịch siêu âm cụ thể như sau:
Tam cá nguyệt thứ nhất (từ tuần 1 đến tuần 13)
Siêu âm 1-2 lần:
- Lần 1: Khoảng tuần 6-8, để xác định vị trí thai nhi, kiểm tra tim thai, phát hiện thai ngoài tử cung, tính tuổi thai và dự sinh.
- Lần 2: Khoảng tuần 11-13, để đo độ mờ da gáy, sàng lọc nguy cơ dị tật bẩm sinh, chẩn đoán một số bất thường thai nhi như hội chứng Down, Edwards, Patau.
Tam cá nguyệt thứ hai (từ tuần 14 đến tuần 28)
Siêu âm 1-2 lần:
- Lần 1: Khoảng tuần 18-22, để theo dõi sự phát triển của các bộ phận cơ thể thai nhi, kiểm tra lượng nước ối, phát hiện dị tật bẩm sinh.
- Lần 2: Khoảng tuần 24-28, để đánh giá sự phát triển toàn diện của thai nhi, kiểm tra vị trí thai nhi, dây rốn, bánh nhau.
Tam cá nguyệt thứ ba (từ tuần 29 đến tuần 40)
Siêu âm 2 lần:
- Lần 1: Khoảng tuần 32, để đánh giá sự phát triển của thai nhi, kiểm tra lượng nước ối, vị trí thai nhi, dây rốn, bánh nhau.
- Lần 2: Khoảng tuần 36, để đánh giá sự phát triển của thai nhi, kiểm tra khung xương chậu của mẹ, dự đoán khả năng sinh nở.
Yếu tố ảnh hưởng đến số lần siêu âm thai
Ngoài lịch siêu âm thai khuyến cáo theo Bộ Y tế, số lần siêu âm thai có thể thay đổi tùy thuộc vào một số yếu tố sau:
- Tuổi thai phụ: Phụ nữ mang thai ở độ tuổi cao (trên 35 tuổi) có thể được chỉ định siêu âm thêm để theo dõi thai kỳ sát sao hơn.
- Tiền sử thai sản: Phụ nữ có tiền sử sảy thai, thai lưu, sinh non, hoặc thai nhi dị tật bẩm sinh có thể được chỉ định siêu âm thêm để theo dõi thai kỳ cẩn thận hơn.
- Tình trạng sức khỏe thai phụ và thai nhi: Phụ nữ mang thai có các bệnh lý như tiểu đường thai kỳ, huyết áp cao, hoặc thai nhi có bất thường thai nhi có thể được chỉ định siêu âm thêm để theo dõi và điều trị kịp thời.
- Nguy cơ biến chứng thai kỳ: Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao bị biến chứng thai kỳ như nhau thai bong non, đa thai, thai nhi to,… có thể được chỉ định siêu âm thêm để theo dõi và xử lý kịp thời.
Bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố trên để quyết định số lần siêu âm phù hợp cho mỗi thai phụ. Dưới đây là một số trường hợp đặc biệt có thể cần siêu âm thai thêm:
- Thai nhi có kích thước lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với tuổi thai.
- Thai nhi có bất thường về tim thai, cấu trúc thai nhi, hoặc lượng nước ối.
- Mẹ bầu có các triệu chứng bất thường như đau bụng, ra máu âm đạo, hoặc thai nhi cử động ít.
Việc siêu âm thai thêm khi cần thiết giúp đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả mẹ và bé.
Một số lưu ý khi siêu âm thai
Để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi siêu âm thai, mẹ bầu cần lưu ý một số điều sau:
Chọn cơ sở y tế uy tín:
- Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín sẽ giúp đảm bảo kết quả siêu âm chính xác và an toàn cho mẹ và bé.
- Mẹ bầu nên tham khảo ý kiến của bạn bè, người thân hoặc bác sĩ để lựa chọn cơ sở y tế phù hợp.
Cung cấp đầy đủ thông tin thai kỳ cho bác sĩ:
- Mẹ bầu nên cung cấp đầy đủ thông tin về thai kỳ cho bác sĩ như tuổi thai, tiền sử thai sản, tình trạng sức khỏe hiện tại,…
- Việc cung cấp đầy đủ thông tin giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng thai kỳ và đưa ra kết quả siêu âm chính xác hơn.
Hỏi rõ bác sĩ về kết quả siêu âm:
Sau khi siêu âm, mẹ bầu nên hỏi rõ bác sĩ về kết quả siêu âm, bao gồm:
- Kích thước và vị trí thai nhi
- Sự phát triển của các bộ phận cơ thể thai nhi
- Lượng nước ối
- Vị trí dây rốn và bánh nhau
- Giới tính thai nhi (nếu mẹ bầu muốn biết)
Bác sĩ cũng sẽ giải thích cho mẹ bầu về những bất thường thai nhi (nếu có) và đưa ra lời khuyên phù hợp.
Ngoài ra, mẹ bầu cũng cần lưu ý một số điều sau khi đi siêu âm thai:
- Uống nhiều nước để bù lại lượng nước đã mất trong quá trình siêu âm.
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Tránh vận động mạnh.
Siêu âm thai là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh vô cùng quan trọng trong quá trình mang thai. Việc siêu âm thai định kỳ theo đúng lịch hẹn của bác sĩ giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi, phát hiện sớm các bất thường thai nhi và biến chứng thai kỳ, từ đó đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, số lần siêu âm thai có thể thay đổi tùy thuộc vào một số yếu tố như tuổi thai phụ, tiền sử thai sản, tình trạng sức khỏe thai phụ và thai nhi, nguy cơ biến chứng thai kỳ,… Do đó, phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về số lần siêu âm phù hợp.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm và tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@suckhoeyte
- Facebook Page: Fb.com/suckhoeyte.com.vn/
- Facebook Group: Fb.com/536288528581514
- Tiktok: Tiktok.com/@suckhoeyte